-

 

Ufafanuzi wa Kina Kuhusu Kuvunjwa kwa Baraza la Wawakilishi Agosti 13 kwa Mujibu wa Katiba ya Zanzibar na Maana Yake kuelekea Uchaguzi Mkuu wa Oktoba 2025

 1. Msingi wa Kikatiba: Kifungu cha 92 cha Katiba ya Zanzibar ya 1984

Kifungu cha 92 cha Katiba ya Zanzibar (1984) ndicho kinachompa mamlaka Rais wa Zanzibar kuvunja Baraza la Wawakilishi. Kifungu hiki kinaeleza kuwa:

"Rais anaweza, baada ya kushauriana na Makamu wa Pili wa Rais na Spika wa Baraza la Wawakilishi, kulivunja Baraza la Wawakilishi kwa ajili ya maandalizi ya uchaguzi mkuu."

Hii ina maana kuwa kuvunjwa kwa Baraza la Wawakilishi ni hatua ya kikatiba inayohitajika ili kuruhusu kuanza rasmi kwa mchakato wa uchaguzi mkuu, kwa kuwa Baraza haliwezi kuendelea kuwepo wakati taifa linaelekea kwenye uchaguzi mpya.

 

2. Maana na Umuhimu wa Hatua Hii kuelekea Uchaguzi Mkuu Oktoba 2025

✅ i. Kuanza Rasmi kwa Kipindi cha Uchaguzi

Kuvunjwa kwa Baraza la Wawakilishi kunafungua rasmi kalenda ya uchaguzi, ambapo:

  • Tume ya Uchaguzi ya Zanzibar (ZEC) inapata uhalali wa kisheria kutangaza tarehe rasmi za uteuzi na kampeni za uchaguzi.

  • Vyama vya siasa vinapata nafasi ya kuandaa wagombea wao kwa ajili ya uchaguzi wa wawakilishi na urais.

✅ ii. Hitimisho la Muda wa Utumishi wa Baraza la Kumi

Kwa mujibu wa Katiba, Baraza la Wawakilishi lina muda wa miaka mitano tangu kikao chake cha kwanza. Kwa kuwa Baraza la Kumi lilianza kazi mwaka 2020, kuvunjwa kwake Agosti 13, 2025 ni utekelezaji wa mwisho wa muda wake wa kikatiba.

✅ iii. Hali ya Utulivu na Mpito wa Kidemokrasia

Rais Dkt. Mwinyi amesisitiza dhamira ya kuendeleza amani na mshikamano wa kitaifa, akihimiza uchaguzi uwe wa haki na huru. Hili linaongeza:

  • Imani ya wananchi katika mchakato wa kidemokrasia, na

  • Hali ya utulivu kuelekea uchaguzi – jambo ambalo ni muhimu kwa Zanzibar kutokana na historia ya changamoto za uchaguzi zilizopita.

✅ iv. Maandalizi ya Serikali Mpya

Baada ya uchaguzi mkuu, kutaundwa upya kwa:

  • Baraza la Wawakilishi jipya lenye wajumbe waliowekwa na wananchi kupitia uchaguzi.

  • Serikali mpya chini ya rais atakayechaguliwa kwa mujibu wa Katiba 

     

3.Kauli ya Rais Dkt. Mwinyi na Maudhui Muhimu

Katika hotuba yake ya Juni 23, 2025, Dkt. Mwinyi amegusia mambo yafuatayo ambayo yanaendana na dhamira ya mpito wa uchaguzi:

🔹 Mafanikio ya Serikali ya Awamu Yake

  • Ukuaji wa uchumi wa Zanzibar.

  • Kuimarika kwa amani na mshikamano wa kisiasa na kijamii.

  • Kuendelezwa kwa Serikali ya Umoja wa Kitaifa, ambayo ni msingi wa amani ya Zanzibar tangu 2010.

🔹 Muungano

  • Hoja 22 kati ya 26 za Muungano zimetatuliwa tangu 2006.

  • Hii inaonesha juhudi za kuimarisha mshikamano baina ya Zanzibar na Tanzania Bara.

🔹 Wito kwa Wananchi

  • Kupiga kura kwa amani na kutumia haki ya kikatiba.

  • Kuepuka vurugu kabla, wakati na baada ya uchaguzi.

  • Ushirikiano wa vyombo vya dola na Tume za Uchaguzi kuhakikisha haki na sheria zinazingatiwa.


     

4. Hatua Zinazofuata Baada ya Kuvunjwa kwa Baraza

  1. Tangazo rasmi la uchaguzi kutoka ZEC.

  2. Mchakato wa uteuzi wa wagombea wa nafasi mbalimbali.

  3. Kampeni za uchaguzi kutoka kwa vyama vya siasa.

  4. Uchaguzi Mkuu wa Zanzibar (Oktoba 2025) – kuchagua Rais wa Zanzibar, Wawakilishi, na Madiwani.

  5. Kuapishwa kwa viongozi wapya na kuundwa kwa Serikali mpya ya Umoja wa Kitaifa (ikiwa itahitajika kulingana na matokeo).


     

Kuvunjwa kwa Baraza la Wawakilishi Agosti 13, 2025, ni hatua ya kikatiba na kisiasa inayotangaza mwanzo rasmi wa uchaguzi mkuu wa Zanzibar. Ni tendo la kawaida katika utaratibu wa kidemokrasia, likilenga kuhakikisha mabadiliko ya madaraka yanafanyika kwa mujibu wa sheria, kwa amani, na kwa heshima ya maamuzi ya wananchi. Kauli ya Rais Dkt. Mwinyi inaonesha dhamira ya kulinda maridhiano, mshikamano, na uchaguzi huru na wa haki – nguzo kuu za utulivu wa Zanzibar.











Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

-
Image
TAHMINI YA KINA, USHAURI NA MAPENDEKEZO KUHUSU MJADALA WA WARAKA WA TEC KATIKA FORUM YA KATIBA YA WATU   1. UTANGULIZI WA MJADALA Mnamo tarehe   22 Juni hadi 23 Juni 2025 , Forum ya   Katiba ya Watu   iliendesha mjadala wa kina kuhusu   waraka wa Kanisa Katoliki Tanzania (TEC)   unaohusu   maboresho ya maadhimisho ya kiliturujia   — hususan kupiga marufuku hotuba zisizo za kiliturujia ndani ya ibada, zikiwemo za viongozi wa kisiasa au kijamii. Mjadala huo uliwashirikisha   washiriki 1,023   wakiwemo wanazuoni wa katiba, wanaharakati, viongozi wa dini, na wananchi wa kawaida. Kwa mujibu wa Katiba ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania ya mwaka 1977, mjadala huu unahusu   uhuru wa dini (Ibara ya 19) , haki ya kuabudu, mipaka ya kisiasa katika maeneo ya ibada, na tafsiri ya heshima kwa viongozi wa serikali katika majukwaa ya kidini 2. TAHMINI YA MJADALA: MTAZAMO WA KISHERIA, KIDINI NA KIJAMII 2.1 Muktadha wa Kikatiba Ibara ya 19 ya Katiba ...
Read more
-
Image
 MJADALA JUU YA WALAKA WA KANISA KATOLIKI JUU YA KATAZO LA MATANGAZO AMA SALAMU WAKATI WA IBADA KATIKA FORUM YA KATIBA YA WATU    Mdau @alianza kwa kutoa taarifa hii iliyochapishwa na jamii Forum MAJIBU YA WADAU [22/06/2025, 18:50:13] Tan: Taarifa hiyo ya Kanisa Katoliki kuhusu maboresho ya maadhimisho ya kiliturujia inaweza kuelezwa kwa mujibu wa Katiba ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania ya mwaka 1977 kama ifuatavyo: 1.⁠ ⁠Uhuru wa Dini (Ibara ya 19) Katiba ya Tanzania, Ibara ya 19, inatambua na kulinda uhuru wa kuabudu na uhuru wa mtu kuendesha shughuli za kidini kwa mujibu wa imani yake, ilimradi hazikiuki sheria za nchi: “Kila mtu anayo haki ya uhuru wa mawazo, imani na dhamira, pamoja na uhuru wa dini.” Kwa msingi huu, Baraza la Maaskofu Katoliki Tanzania (TEC) lina mamlaka ya kupanga na kusimamia namna ibada zao za kiliturujia zinafanyika, ikiwa ni pamoja na kuweka masharti au mabadiliko ndani ya maadhimisho kama ndoa, daraja takatifu, maziko, nadhiri za kitawa, n.k....
Read more

Historia ya utawala wa Kijerumani katika eneo la Tanganyika inahusisha kipindi cha ukoloni wa Kijerumani ambacho kilidumu kati ya mwaka 1885 na 1916

-
Image
Kabla ya Uingereza kuchukua udhibiti wa eneo hilo wakati wa Vita Kuu ya Kwanza ya Dunia. Kipindi hiki kilikuwa sehemu ya jumla ya eneo la Afrika Mashariki ya Kijerumani, ambalo liliundwa na makubaliano ya kimataifa ya Mkutano wa Berlin wa 1884-1885. Sheria na utawala wa Kijerumani ulileta mabadiliko kadhaa katika Tanganyika, na mifumo ya kijadi iliyokuwepo ikashughulikiwa kwa njia ambazo zilikuwa na athari kubwa kwa jamii za Kiafrika. Baadhi ya vipengele muhimu vya utawala wa Kijerumani na mifumo ya sheria ni kama ifuatavyo: Mifumo ya Utawala: Wajerumani walijaribu kuanzisha utawala wa kikoloni na kuleta mfumo wa utawala wa kisheria uliounganisha na utawala wa Kiingereza na Kifaransa katika makoloni mengine ya Afrika. Utawala wa Kijerumani ulizingatia utawala wa moja kwa moja na kuweka nguvu kubwa mikononi mwa maafisa wa Kijerumani walioteuliwa. Mabadiliko katika Mifumo ya Ardhi: Wajerumani walijaribu kuanzisha mfumo wa umiliki wa ardhi wa Kizungu, ambapo ardhi iligawanywa na kugawiwa ...
Read more